Việt Nam là một trong những quốc gia có kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm đặc trưng. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu về loại khí hậu này và biết rõ những ảnh hưởng của nó đến đời sống. Vậy Gió mùa là gì? Ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu tại bài viết hôm nay nhé!
Gió mùa là gì?
Gió mùa (tên tiếng Anh là Monsoon) là loại gió thổi thổi hướng theo mùa. Gió mùa có 2 loại: gió mùa đông và gió mùa hè. Hướng gió thường có chiều đảo người với nhau giữa mùa đông và mùa hè.
Nguyên nhân hình thành gió mùa là gì?
Trước khi tìm hiểu ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống như thế nào bạn cần biết được nguyên nhân tạo ra nó. Gió mùa được hình thành bởi sự chênh lệch về khí áp giữa lục địa và đại dương, cùng với sự chênh lệch khí áp giữa lục địa Bắc bán cầu và Nam bán cầu theo mùa. Sở dĩ có sự chênh lệch này là do:
Vào mùa đông, do nền nhiệt vô cùng thấp nên hình thành dải áp cao Sibir và có trung tâm áp thấp nằm giữa 40 – 600 độ vĩ Bắc hoạt động với cường độ vô cùng lớn. Khi gió thổi từ cao áp (xoáy nghịch) này về phía Nam và Đông Nam, đi qua Trung Quốc và Nhật Bản sẽ hội tụ với gió Tín phong ở Bắc bán cầu (được thổi từ Thái Bình Dương tới vĩ độ 150 – 200) tạo thành gió mùa Đông Bắc ở khu vực Đông Nam Á. Sau khi vượt qua xích đạo (khu vực thuộc Indonesia) thì gió lệch hướng thành gió Tây, tiến về dải hội tụ nội chí tuyến nằm ở 10-150 Nam.
Vào mùa hạ, do chuyển động biểu kiến của mặt trời và đường hội tụ nội chí tuyến vượt lên phía Bắc. Mà các hạ áp được hình thành do nhiệt trên các lục địa cũng di chuyển về phía Bắc và hút gió Tín phong từ phía Nam Xích đạo lên. Sau khi vượt qua Xích đạo, do ảnh hưởng của lực coriolis, gió này chuyển hướng Tây Nam tạo thành gió mùa Tây Nam.
Đặc điểm của gió mùa là gì?
Nắm được đặc điểm bạn sẽ biết chính xác ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống như thế nào. Gió mùa là loại gió có những đặc điểm thay đổi phụ thuộc vào từng thời điểm khác nhau trong năm. Dưới sự thay đổi của áp suất khí quyển vào mùa hè, những đợt gió mùa thổi từ biển vào đất liền theo hướng Tây Nam sẽ được gọi là gió mùa Tây Nam (hay gió mùa mùa hè).
Gió mùa Tây Nam:
Nó có hướng gió thổi từ biển vào đất liền mang theo hơi nước, tại ra khí hậu nóng ẩm nên dễ hình thành mây và mưa. Những khu vực càng gần biển thì sẽ có lượng mưa càng nhiều, còn càng vào sâu trong đất liền thì lượng mưa càng giảm ít đi. Mùa mưa sẽ bắt đầu từ những khu vực ven biển, đi dần vào trong đất liền và kết thúc theo chiều ngược lại – từ đất liền ra biển.
Gió mùa Đông Bắc:
Đối với khí hậu gió mùa vào thời điểm mùa đông, gió sẽ thổi từ hướng lục địa châu Á theo hướng Đông Bắc sang Tây Nam. Mang theo không khí khô và lạnh được gọi là gió mùa Đông Bắc (hay gió mùa mùa đông). Càng tiến gần xích đạo thì gió sẽ mang độ ẩm càng cao. Gió mùa mùa đông sẽ thổi theo từng đợt, mỗi khi gió về thì khu vực gần chí tuyến sẽ có khí hậu trở nên lạnh vài ngày, thậm chí vài tuần.
Khu vực nào trên thế giới có đặc trưng là khí hậu gió mùa?
Như vậy là bạn đã biết được khái niệm gió mùa là gì. Các loại gió mùa hiện nay thường hoạt động tại những khu vực thuộc đới nóng. Ví dụ như: Nam Á, Đông Nam Á, Đông Phi, Đông Bắc Australia… và một số khu vực thuộc vĩ độ trung bình như: phía đông Trung Quốc, Đông Nam Liên Bang Nga, Đông Nam Hoa Kỳ…
Gió mùa là một đặc trưng của khí hậu khu vực miền nam châu Á. Những khu vực có kiểu khí hậu gió mùa điển hình là: Trung Quốc, Đông Á, Đông Nam Á, Triều Tiên, Nhật Bản… Riêng kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa lại trở thành đặc trưng ở những quốc gia như: Việt Nam, Úc, Liberia Sierra Leone, Guinea, Cote D’ivoire, Cộng hòa Dominican, Puerto Rico, Thái Lan, Myanmar, Philippines, Ấn Độ, Mỹ…
Gió mùa ở Việt Nam có đặc trưng như thế nào?
Do đặc điểm vị trí địa lý của nước nước thuộc vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc, do đó có Tín phong bán cầu Bắc hoạt động quang năm. Mặt khác, khí hậu Việt Nam còn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các khối khí hoạt động theo mùa, với hai mùa gió chính là gió mùa mùa hạ và gió mùa mùa đông. Vậy ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống như thế nào tại khu vực này.
Gió mùa mùa đông ở Việt Nam – Đặc trưng gió mùa là gì?
Thường hoạt động từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, phạm vi từ dãy Bạch Mã trở ra Bắc. Trong thời gian gió mùa Đông Bắc hoạt động, khu vực miền Bắc nước ta sẽ hứng chịu các khối không khí lạnh phương Bắc thổi theo hướng gió Đông Bắc. Các khối khí này tạo cho miền Bắc một mùa đông lạnh lẽo, đầu mùa lạnh và khô, cuối màu lạnh ẩm và có mưa phùn. Gió mùa Đông Bắc sẽ suy yếu dần, bớt lạnh hơn khi tiến vào khu vực phía Nam và bị chặn lại bởi dãy Bạch Mã.
Gió mùa mùa hạ ở Việt Nam
Thường hoạt động từ tháng 5 đến tháng 10 với 2 luồng gió thổi vào nước ta. Vào đầu màu hạ, các khối khí nhiệt đới từ Bắc Ấn Độ sẽ đi theo hướng Tây Nam để xâm nhập và gây mưa lớn cho khu vực đồng bằng Nam Bộ + Tây Nguyên.
Vào cuối mùa hạ, gió mùa Tây Nam sẽ hoạt động vô cùng mạnh mẽ, khi đi qua vùng xích đạo thì khối khí này trở nên nóng ẩm hơn, gây ra những trận mưa lớn kéo dài cho các tỉnh Nam Bộ và Tây Nguyên.
Ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống như thế nào?
Với kiểu khí hậu này chúng có những ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sản xuất của con người. Vậy ảnh hưởng của gió mùa là gì – trong đó có thể kể đến như:
Đối với ngành nông nghiệp, chăn nuôi
Nền nhiệt của gió mùa mang lại thường cao, độ ẩm lớn và lượng mưa nhiều nên sẽ là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp lúa nước và thâm canh tăng vụ. Đồng thời đa dạng hóa những loại cây trồng, vật nuôi mang lại năng suất cao.
Tuy nhiên, thời tiết khí hậu gió mùa diễn biến thất thường nên rất hay xảy ra thiên tai, mưa lũ, sạt lở, hạn hán, rét đậm rét hại… Điều này gây ra những khó khăn, trở ngại rất lớn đến hoạt động canh tác, thời vụ cũng như phòng chống thiên tai.
Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa thích hợp phát triển ngành chăn nuôi gia súc, gia cầm do có nguồn thức ăn dồi dào, đồng cỏ rộng lớn… Tuy nhiên, loại khí hậu này cũng tạo điều kiện cho sinh vật gây bệnh dịch phát triển như cúm, dịch tả, kiết lị… Đặc biệt, mùa đông thường rất lạnh và khô, có nơi nhiệt độ dưới 0 độ C khiến nhiều loại cây trồng kém phát triển, động vật chịu lạnh kém bị chết, gây ra những thiệt hại nặng nề cho bà con.
Đối với các ngành sản xuất khác – Ảnh hưởng của gió mùa là gì?
Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa rất thích hợp để phát triển các ngành kinh tế như: lâm nghiệp, thủy hải sản, du lịch… Đồng thời con người có thể đẩy mạnh các hoạt động khai thác nông lâm ngư nghiệp, xây dựng giao thông vận tải… đặc biệt là vào mùa khô.
Thế nhưng các hoạt động kinh tế như giao thông, du lịch và công nghiệp khai thác… sẽ chịu ảnh hưởng rất lớn của sự phân mùa khí hậu. Mực nước sông hồ, ao suối cũng sẽ thay đổi theo mùa. Vào mùa đông mực nước trên các con sông thường thấp, ngược lại vào mùa hè với lượng mưa lớn làm cho mực nước các con sông dâng cao.
Ngoài ra, môi trường thiên nhiên lúc có gió mùa cũng dễ bị suy thoái hơn so với các loại khí hậu khác. Bởi vì các kiểu thời tiết cực đoan diễn ra nhiều hơn so với những kiểu khí hậu khác, thiên tai bão lũ, hạn hán… gây nên tổn thất nặng nề tới mọi ngành sản xuất và con người.
Ảnh hưởng của gió mùa là gì đối với đời sống con người
Độ ẩm lớn kết hợp với nhiệt độ cao là môi trường tốt nhất cho những loại vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển, ảnh hưởng đến sức khoẻ của con người. Đặc biệt, mùa khí hậu sẽ gây ra các loại bệnh theo mùa và tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh nhiễm trùng dễ lây lan, làm suy giảm sức đề kháng, thậm chí nguy hiểm đến sức khoẻ.
Khi khí hậu diễn biến thất thường, thay đổi đột ngột sẽ khiến cơ thể chưa kịp thích nghi gây ra tình trạng mệt mỏi, uể oải. Chính vì vậy, mỗi người nên chủ động có các biện pháp để chăm sóc sức khỏe của mình và những người thân yêu. Chẳng hạn như bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, đặc biệt là ngủ đủ giấc.
>> Xem thêm
- Quá trình thụ thai của con người qua kính hiển vi
- Bước sóng tia laser là gì? Tia laser có vai trò như thế nào?
Sử dụng máy đo gió, máy đo độ ẩm để bảo vệ sức khỏe tốt hơn
Sau khi biết được gió mùa là gì và các ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống như thế nào. Bạn cần đưa ra các phương án để bảo vệ sức khỏe và tài sản của mình. Ngoài ra, để kiểm soát được sức gió, lượng độ ẩm của gió mùa thì chúng ta nên sử dụng các thiết bị hỗ trợ đo lường chuyên dụng. Ví dụ:
– Sử dụng máy đo tốc độ gió sẽ giúp các Trung tâm khí tượng thủy văn dự đoán chính xác sức gió để dự báo thời tiết kịp thời.
– Sử dụng máy đo độ ẩm để kiểm soát lượng ẩm phù hợp cho sức khỏe con người…
Tất cả sản phẩm thiết bị đo này đều được cung cấp tại thietbido.us. Cửa hàng chuyên phân phối dụng cụ đo lường chính hãng cho nhiều lĩnh vực, đảm bảo giá cả hợp lý.
Hy vọng qua đây bạn đã hiểu được Gió mùa là gì? Biết được các ảnh hưởng của gió mùa tới đời sống như thế nào để có phương án đối phó kịp thời và hiệu quả nhất.